Verstandskiezen trekken: wel of niet doen?
Het krijgen van verstandskiezen is een normale ontwikkeling bij de meeste mensen tussen de 17 en 25 jaar. Deze achterste kiezen, ook wel “wijsheidstanden” genoemd, komen vaak pas op een later moment in het volwassen gebit tevoorschijn. Maar de vraag blijft: moet je ze laten trekken of kunnen ze blijven zitten? In deze blog bekijken we de functie van verstandskiezen, waarom ze problemen kunnen veroorzaken, en wanneer het verstandig is om ze te laten trekken.
- Tandarts met 35 jaar ervaring
- Vrijblijvend intakegesprek
- Indien gewenst eerst een offerte
- Een persoonlijk en inzichtelijk behandelplan
1. Wat is de functie van verstandskiezen?
Verstandskiezen hadden in het verleden een belangrijke functie. Vroeger was het dieet van de mens een stuk harder en vezelrijker, met veel rauwe groenten en noten. De verstandskiezen hielpen om dit voedsel beter te vermalen, wat de spijsvertering ten goede kwam. Tegenwoordig eten we echter veel zachter voedsel, en door het gebruik van bestek is de rol van verstandskiezen grotendeels overbodig geworden. Voor veel mensen bieden verstandskiezen nu geen functionele voordelen meer en kunnen ze zelfs voor problemen zorgen.
2. Wanneer moet je verstandskiezen laten verwijderen?
Niet iedereen hoeft zijn verstandskiezen te laten verwijderen. Bij sommigen komen de verstandskiezen probleemloos door en hebben ze genoeg ruimte in de kaak om goed te functioneren. Echter, bij veel mensen veroorzaken verstandskiezen complicaties, zoals pijn, ontstekingen, of druk op andere tanden. In die gevallen kan het verstandig zijn om ze preventief te laten trekken.
Hier zijn enkele situaties waarin het verwijderen van verstandskiezen vaak wordt aanbevolen:
- Gebrek aan ruimte: Door de evolutie zijn onze kaken kleiner geworden, wat betekent dat er vaak niet genoeg ruimte is voor verstandskiezen. Dit kan ervoor zorgen dat de verstandskiezen andere tanden naar voren duwen, wat scheefstand kan veroorzaken.
- Slechte positie: Verstandskiezen groeien soms scheef of komen maar half door, wat kan leiden tot tandvleesontstekingen of beschadiging van naburige kiezen.
- Slechte mondhygiëne: Omdat verstandskiezen helemaal achter in de mond zitten, zijn ze moeilijker schoon te houden. Dit kan leiden tot tandbederf en ontstekingen.
Het is belangrijk om te weten dat het verwijderen van verstandskiezen meestal gebeurt als er problemen ontstaan, maar het kan ook preventief worden gedaan. Dit gebeurt vooral wanneer er duidelijk onvoldoende ruimte is of als de verstandskiezen niet goed doorkomen. Een röntgenfoto helpt om de positie van de verstandskiezen en de wortels te bepalen, wat de tandarts helpt om te beslissen of ze getrokken moeten worden.
3. Verwijderen van verstandskiezen: wat kun je verwachten?
Het trekken van verstandskiezen is een veelvoorkomende ingreep, maar het blijft een chirurgische procedure die met enige ongemakken gepaard kan gaan. De tandarts of kaakchirurg zal de ingreep onder plaatselijke verdoving uitvoeren. Soms, vooral bij complexe gevallen of bij angstige patiënten, wordt een algehele narcose toegepast.
Na de ingreep kun je last hebben van zwelling, napijn, of blauwe plekken. Het is belangrijk om de juiste nazorg te volgen om de wond goed te laten genezen:
- Vermijd de eerste vier uur na de ingreep eten en drinken, en wacht ten minste 24 uur met het spoelen van je mond.
- Zorg voor zachte, niet te warme of koude maaltijden de eerste dagen.
- Voorkom alcohol en roken in de eerste 48 uur, omdat dit de genezing kan vertragen en zelfs tot ontstekingen kan leiden.
- Gebruik voorgeschreven pijnstillers of paracetamol om de pijn te verlichten, en koelen met een icepack kan helpen om zwellingen te verminderen.
De meeste mensen herstellen binnen enkele dagen tot een week, maar de pijn kan de eerste drie dagen toenemen voordat het weer afneemt. Mocht je na vijf dagen nog steeds last hebben van ernstige pijn of complicaties, neem dan contact op met je tandarts of kaakchirurg.
4. Moet je verstandskiezen preventief laten trekken?
In het verleden was het gebruikelijk om verstandskiezen preventief te verwijderen om toekomstige problemen te voorkomen, maar de laatste jaren is er meer terughoudendheid in deze aanpak. Niet alle verstandskiezen zullen namelijk problemen veroorzaken, en ongeveer 60% van de preventieve ingrepen blijkt achteraf onnodig te zijn geweest.
Toch zijn er duidelijke situaties waarin het verwijderen van verstandskiezen wel degelijk noodzakelijk is, zoals bij ruimtegebrek, ontstekingen, of scheefgroei. Regelmatige controles bij de tandarts, eventueel aangevuld met röntgenfoto’s, kunnen helpen om te bepalen of een ingreep nodig is. Preventieve verwijdering wordt vaak aanbevolen wanneer er aanwijzingen zijn dat de verstandskiezen op termijn klachten zullen veroorzaken.
5. Conclusie: wel of niet verwijderen?
Verstandskiezen hoeven niet altijd verwijderd te worden, maar als ze problemen veroorzaken of als er een grote kans is dat dit in de toekomst zal gebeuren, is het meestal verstandig om in te grijpen. Het is makkelijker om verstandskiezen op jongere leeftijd te laten trekken, omdat het herstel dan vaak sneller en eenvoudiger verloopt. Heb je last van je verstandskiezen of twijfel je of ze verwijderd moeten worden? Raadpleeg dan je tandarts. Regelmatige controles kunnen veel problemen voorkomen en je tandarts kan samen met jou de beste beslissing nemen voor jouw gebit.
